Kreatinin Yüksekliği Nedir?
Kreatinin rutin olarak yapılan kan testleri iel ölçülür ve genel metabolik sağlığınızın bir yansımasıdır. Erkekler için normal kreatinin kan düzeyleri, 0.6 ila 1.2 miligram/desilitre (mg/dL) iken bu rakam kadınlar için 0.5 ila 1.1 mg/dL'dir. Kreatinin kanda bulunan bir kimyasal atık üründür (günlük kas kasılmalarının bir yan ürünüdür). Normal koşullar altında, böbrekler tarafından filtrelenir ve idrar yoluyla vücuttan çıkarılır. Kreatinin seviyeleri, bazı takviye ya da ilaçların kullanımı, dehidrasyon, büyük miktarlarda et veya protein tüketimi ya da ağır ağırlık egzersizleri yoluyla kas geliştirme çalışmaları gibi nedenlerden ötürü, böbrek fonksiyonlarından bağımsız olarak geçici bir şekilde yükselebilir.
Kreatin Neden Yükselir?
Kreatin yüksekliğinin nedenleri genellikle böbrek fonksiyonlarında oluşan sorunlardır. Anormal derecede yüksek kreatinin seviyeleri, böbrek hasarını veya kronik böbrek hastalığını gösterebilir. Böbreklerde fonksiyonel hasar, ciddi bir enfeksiyon ya da böbreklere gelen kan akışının düşük olmasından kaynaklanabilir. Bunların yanı sıra, düşük kan akışı ya da düşük tansiyon, kalp yetmezliği, arter hastalığı veya ciddi dehidratasyonun bir sonucu da olabilir. Bir başka sebep ise filtrasyonun yapıldığı mimari birimlerin (glomerulus) kaybıdır. Kan kreatininindeki ve azalan ekskresyondaki bir artış, kayıp böbrek glomerüler fonksiyonunun (ya da glomerüler filtrasyon oranı) bir işaretidir. Diyabet veya glödem gibi böbrek enfeksiyonları ya da otoimmün hastalıklar gibi glomerulustaki mikroskobik kan damarlarını etkileyen hastalıklar, böbrek filtrasyonunda yer alan hassas yapılara zarar verebilirler. Bazı kalıtsal rahatsızlıklar (Goodpasture sendromu gibi), enfeksiyöz ajanlara (Streptococcus vb.) yanıt ve ilaçların neden olduğu hasarlar da böbrek fonksiyonlarını azaltabilir. Rabdomiyoliz Musküler distrofi, gut hastalığı, yorucu egzersiz, kan kaybına yol açan darbeler ve yanıklar hasara yol açabilecek diğer durumlar arasında yer alırlar.
Kreatinin Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?
Kreatinin düzeyi yüksek olan bazı kişilerde kafa karışıklığı, halsizlik, nefes darlığı, yorgunluk ve dehidrasyon gibi semptomlar görülebilir.
Kreatininin test düzeylerinin yüksek olma nedenleri arasında şunlar da yer alabilir:
- Çeşitli ilaçlar: fenitoin, C vitamini, diüretikler, bazı antibiyotikler, simetidin ve kinin
- Testten iki gün önce yorucu egzersiz yapmak
- Testten sonraki 24 saat içerisinde yüksek miktarda et tüketimi
Böbrek filtrasyonunun bozulmasının başka bir yolu, böbreklerden idrar akışını engelleyen bir tıkanıklık durumu olmasıdır. İdrar yolundaki bir tıkanıklık, özellikle idrar borusunda (böbrekten mesaneye giden sıvıyı transfer eden bölge), mesanenin kendisinde ya da üretrada ise, akışı engelleyecektir. Üriner sistemi bloke edebilecek durumlar arasında böbrek taşları, konjenital tıkanıklıklar, yaralanma sonrası ya da ameliyat sonrası yara izi, zayıf mesane boşaltımı (benign prostat hipertrofisi-BPH) ve prostat kanseri bulunur. Kan testi sonuçları genellikle normaldir - özellikle sadece kısmi tıkanıklık varsa - ancak birkaç saatten uzun bir süre boyunca tam bir tıkanıklık olduğu durumlarda, test sonuçlarında yüksek seviyelerde kreatinin görülebilir.
Kreatinin ve kreatin, vücudun iskelet kasındaki üretimlerinin yanı sıra, besinlerde de bulunurlar. Vejetaryenler, bu etken maddeyi, et (özellikle sığır eti) tüketen insanlara göre daha az alabilmektedirler. Kreatin, kasların enerji deposu olarak hareket eden ve parçalanınca kreatinin açığa çıkaran bir moleküldür. Kas performansını artırmak isteyen insanlar kreatin tuzları veya kreatin esterleri gibi kreatin takviyeleri alabilirler. Besinsel ya da supplemental kreatin kaynaklarının yüksek miktarda tüketimi, kreatinin üretim oranını artırabilir, plazma kreatinin düzeyini yükseltebilir ve idrarda kreatinin miktarını arttırabilir. Tüm bunlar kişide kreatinin yüksekliği görülmesine neden olurlar.