Amino Asit Çeşitleri Nelerdir?

Amino asitler en az bir amino grubu (-NH2) ve bir karboksil grubu (-COOH) içeren organik bileşiklerdir. İnsan genomunda, protein oluşturmaya yarayan 20 amino asit bulunur ve bu nedenle bunlara proteinojen adı verilir. Bunun yanı sıra, protein oluşturmayan yaklaşık 250 adet amino asit bulunmaktadır. Bunlar farklı maddeler (örneğin şeker) oluşturmak için kullanılırlar. Amino asit çeşitleri arasında bizi ilgilendiren bu 20 adet proteinojen amino asit, standart amino asitler olarak da adlandırılır ve esansiyel, yarı esansiyel ve esansiyel olmayan olarak üç gruba ayrılırlar. Esansiyel amino asitler vücut tarafından üretilemediklerinden, bu sekiz amino asit insan sağlığı için son derece önemlidir ve harici olarak tedarik edilmeleri gerekir. Bunlar: izolösin, lösin, lisin, metiyonin, fenilalanin, treonin, triptofan ve valin'dir. Arginin ve histidin, yarı esansiyel amino asitler olarak adlandırılan grubu oluştururlar. Belli şartlar altında beslenme yoluyla alınmaları gerekir.

On adet esansiyel olmayan amino asit ise vücutta üretilebilir. Aşağıdaki amino asitler bu kategoriye girer: alanin, asparagin, aspartik asit, sistein, glutamin, glutamik asit, glisin, prolin, serin ve tirozin. 'Esansiyel' ve 'esansiyel olmayan' isimleri ile yapılan gruplandırmanın, bir grubun diğerinden daha önemli olduğu anlamına gelmediği unutulmamalıdır. Bunun nedeni, amino asitlerin iki gruba bölünmelerinin, vücudun söz konusu amino asitlerden yeterli miktarda tedarik edip edemediğini değerlendiriyor olmamasıdır. Protein gereksinimi kişiden kişiye büyük farklılık gösterebilir. Vücut tarafından üretilen yarı esansiyel ve esansiyel olmayan amino asitlerin miktarı, yaş, zihinsel ve/veya fiziksel stres ya da sıkıntı durumları gibi birçok farklı faktöre bağlıdır. Bu faktörler, uygun ve sağlıklı kalmak için gereken çeşitli amino asit seviyelerini belirler.

Amino Asitler Nelerdir?

Biyokimyasal bir bakış açısıyla yaklaşıldığında, proteinojen amino asitler yapısal olarak farklılaşabilir. Genellikle, L ve D yapıları olarak iki simetrik biçimde bulunurlar. L-amino asit yapısı vücut için doğal olan tek üründür. Bu nedenle, takviye kullanımı için gerekli amino asitleri seçerken (örn. besinsel takviyeler), içeriklerin bir D- veya DL- (karışık) amino asit formu değil L- formunda olması gerekmektedir. İnsan vücuduna en yararlı amino asitlerin, proteinojen amino asitler, özellikle de L-yapıya sahip amino asitler olduğu düşünülmektedir. B-vitaminlerinin tedariğinin dengeli ve yeterli olması, amino asitlerin optimal bir etkiye sahip olması için belirleyici niteliktedir. B vitaminleri, doğal olarak oluşan kombinasyonlarından ayrılmamalıdır. Bu, bireysel olarak ele alınmamaları gerektiği anlamına gelir, aksi takdirde etkileri olumsuz yönde etkilenebilir.